نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ایران
2 استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ای
3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ا
4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ایران
چکیده
مقاله حاضر به بررسی یکی از اندیشه های آیین زروانی در متن حماسی « بهمن نامه» اثر ایرانشان(ایرانشاه) بن ابوالخیر می‌پردازد. دین زروان، خدای زمان از آیین های رایج ایران باستان است که فلسفه و اندیشه های آن در متون فارسی به ویژه متن های حماسی، بازتاب گسترده‌ای داشته است. در این پژوهش، با استفاده از تحلیل محتوایی، بازتاب اندیشه‌ی مقدرات آسمانی و تأثیر آن بر سرنوشت وتقدیر مورد کنکاش قرار گرفته است.
با بررسی محتوایی « بهمن نامه» این نتیجه حاصل می‌گردد که آسمان به عنوان جایگاه زروان، با چرخش و حرکت خود و ستارگان، اراده و خواست زروان را بر انسان جاری می‌سازد. نتیجه ی این حرکت آسمان، بخت و سرنوشتی است که از آن هیچ راه گریزی نیست و باید به اجبار آن را پذیرفت. بحث هایی چون قداست آسمان و ستارگان، سوگند یاد کردن به نامشان، ستاره شناسی و طالع بینی، از دیگر بحث های مرتبط با آسمان هستند که به خوبی در بهمن نامه منعکس شده است.
کلیدواژه‌ها
1- اوشیدری،جهانگیر(1383). دانش نامه ی مزدیسنا واژه نامه توصیفی آیین زرتشت . تهران. مرکز.
2- ایرانشاه، ابوالخیر(1370). بهمن نامه. به کوشش رحیم عفیفی. تهران. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
3- بهار،مهرداد. ( 1369 ) . فرنبغ دادگی.بندهش. تهران. توس .
4- بهار، محمد تقی ملک الشعرا.(1318) مجمل التواریخ و القصص. تهران.
5- پاشنگ، مصطفی. ( 1378) فرهنگ پارسی و ریشه یابی واژگان. تهران. محور.
6- تفضلی،احمد.( 1384 ). مینوی خرد . تهران. توس .
7- جلالی مقدم، مسعود.( 1384) آیین زروانی، مکتب فلسفی – عرفانی زرتشتی بر مبنای اصالت زمان. تهران. امیرکبیر.
8- زمردی، حمیرا(1382) . نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاه نامه فردوسی، خمسه نظامی و منطق الطیر. تهران. زوار.
9- زنر،آر.سی.(1375). زروان یا معمای زرتشتی گری، ترجمه تیمور قادری.تهران. امیرکبیر.
10- صفا،ذبیح اله. (1384) .حماسه سرایی درایران. تهران. امیرکبیر.
11- عفیفی، رحیم (1374) اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته های پهلوی. تهران. توس.
12 - کریستین سن، آرتور.(1384) ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. تهران. سیر.
13- نیبرگ،هنریک ساموئل. ( 1359). ترجمه سیف الدین نجم آبادی. دین های ایران باستان. تهران.مرکز ایرانی مطالعه فرهنگ ها.
14- هدایت، رضا قلی خان (بی تا) مجمع الفصحا. جلد اول. چاپ سنگی.( بی جا).
', './data/dk/coversheet/cover_fa.jpg'))