نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز،شیراز،ایران.
چکیده
بررسی گونه شکواییه که یکی از گونه های اصلی ادبیات غنایی میباشد،موضوع اصلی مقاله حاضر است.شکوائیه در وجود انسان به صورت فطری وجود دارد و انسان ها درمواقعی که از موضوعی نارضایتی پیدا میکنند به شکواییه روی می آورند. شاعران نیز با زبانی عالی تر از مردم عامه، به بیان مشکلات خود در قالب شکوه میپردازند. شکوائیه از زمان های گذشته درشعر شاعران وجود داشته است اما در شعر معاصر به علت تغییرات اجتماعی و سیاسی این دوره و سبک نیمایی جدید برای مخاطبان این نسل ملموستر میباشد. به لحاظ حساسیت موضوع و زمان مورد بحث ، این مسأله نیاز به تشخیص و تمایز ویژهای از سایر مباحث شعر معاصر مییابد.
این مقاله به بررسی مقوله شکواییه در شعر ملک الشعرای بهار می پردازد.بهار نماینده شاعران کلاسیک پرداز معاصر است و از این جهت شعر او دارای اهمیت است.جایگاه سیاسی و اجتماعی او وجه متمایزی به شکواییههایش نسبت به دیگر شاعران کلاسیک معاصر میدهد.مقاله حاضر تحلیل و بررسی دیوان اشعار بهار با روش توصیفی و تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای است که در سه قسمت اصلی نگارش شده،قسمت اول مقدمهای گذرا بر ادبیات غنایی و گونه شکواییه است و در قسمت دوم که تنه اصلی مقاله است به بررسی و تحلیل اشعار شکوایی بهار بر اساس تقسیم بندی پنج گانه شکواییه و به ترتیب بسامد این دسته ها پرداخته شده است.شکواییه های بهار از نظر بسامد و فرم بیرونی و موضوع مورد بررسی هستند.شکواییههای او بیشتر زبانی سیاسی دارند و میزان ناسازگاری اندیشه پیشرو شاعر با دوران سیاسی خویش را نشان میدهند.پیوند ادبیات با اوضاع سیاسی جامعه در این شکواییه ها از جمله نشانه های معاصر شعر اوست.انسان و اجتماع هم به عنوان دو مولفه معاصر در شکواییههای کلاسیک او مورد توجه هستند.پس از واکاوی گونه شکواییه در شعر بهار به عنوان شاخص شعر کلاسیک معاصردر قسمت نهایی میزان تاثیرات سیاسی و اجتمای بر تفکرات فردی شاعر و همچنین میزان نوآوری و عدم خلاقیت او در تقسیمات شکواییه مشخص میشود.
کلیدواژه‌ها
قرآن مجید،(1384) ترجمه مکارم شیرازی، چاپ چهارم، انتشارات دارالقرآن کریم: تهران .
انوری حسن ،(1381) فرهنگ بزرگ سخن، چاپ اول ، انتشارات سخن: تهران.
بابا صفری علی اصغر،(1388) اکبر کلاهدوزان ، منصوره معینی، بر بلندای سخن، چاپ اول ، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان:اصفهان.
بهار محمدتقی،(1388) دیوان اشعار، چاپ دوم ، انتشارات نگاه: تهران.
حاکمی اسماعیل،(1386) تحقیق درباره ادبیات غنایی ایران وانواع شعر غنایی ، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران:تهران.
دهخدا علی اکبر ،(1372) لغت نامه ، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران:تهران.
رزمجو حسین،(1382) انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی ، چاپ اول، انتشارات دانشگاه فرودسی مشهد،مشهد.
رستگار فسایی منصور،(1372) انواع شعر فارسی، چاپ اول، انتشارات نوید :شیراز .
سرامی قدمعلی ، بث الشکوی،=492Htpp: // www. Eneyelo peadia islamica. Com/ madkhal PHP Sid
شمسیا سیروس ،(1383) انواع ادبی، چاپ دهم، انتشارات فردوس، تهران.
عابدی کامیار،(1376) به یاد میهن ( زندگی وشعر ملک الشعرای بهار) ،چاپ اول، انتشارات ثالث :تهران.
معین محمد،(1386)فرهنگ فارسی معین یک جلدی ، چاپ دوم، انتشارات اشجع: تهران .
یا حقی محمد جعفر ،(1380) جویبار لحظه ها ، چاپ سوم ، انتشارت جامی :تهران.
یوسفی غلامحسین،(1383) چشمه های روشن، چاپ دهم ، انتشارات علمی: تهران.
', './data/dk/coversheet/731565711982.png'))