هویّت رئالیسم و مشروطیّت ایران بر پایۀ سروده‎های فرّخی یزدی و عارف قزوینی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

3 استادیار زبان ادبیات فارسی، واحد قائمشهر،دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

چکیده

رئالیسم، مکتبی ادبی‎، تاثیر‎گذار، عینی و بیرونی است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش‎یافت و شاعران،  نویسندگان و هنرمندان را به سوی خود کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت مشروطه‎خواهان، در عرصۀ هویّتی نیز دگرگونی‎هایی در عناصر هویّت‎بخشی ایرانی به‎وجود‎آمد و شاعران و نویسندگان به هویّت ملّی و انحطاط و عقب‎ماندگی کشور توجّه نشان‎دادند. فرّخی‎ یزدی و عارف‎ قزوینی شاعران انقلابی این عصر، با گرایش شدید به آزادی‎خواهی و حمایت از کارگران و کشاورزان، به اوضاع کشور توجّه نشان‎دادند. مقالۀ حاضر در‎صدد ‎است با بهره‎گیری از روش تحلیل محتوا، (توصیفی- تحلیلی) میزان توجّه به مولّفه‎های هویّتی رئالیسم انقلابی در اشعار دو شاعر رئالیست  عصر مشروطه را مورد تحلیل و تبیین قرار‎دهد. بدین منظور، مولّفه‎های هویّتی رئالیسم در شعر آنان مورد بررسی و ارزیابی قرار‎ گرفته‎‎است. یافته‎های این بررسی نشان می‎دهد شاعران رئالیست عصر مشروطه توجّه ویژه‎ای به شاخصه‎ها و عناصر هویّتی رئالیسم انقلابی داشته‎اند و با بهره‎گیری از جلوه‎های گوناگون ادب پایداری آیینی(اسلامی) و ملّی، مخاطبان خود را به مبارزه و پایداری ترغیب و تشویق می‎‎نمایند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

کتاب­ها

  1. آجودانی، ماشاالله (1387) یا مرگ یا تجدّد، تهران: اختران.
  2. آرین پور، یحیی (1372) از صبا تا نیما، جلد اوّل، تهران: زوار.
  3. اسلامی ندوشن، محمّد علی (1368) روزها، تهران: سپهر.
  4. امین­پور، قیصر (1386) سنّت و نوآوری در شعر معاصر، تهران: علمی فرهنگی.
  5. پاینده، حسین (1393) داستان کوتاه در ایران، تهران: نیلوفر.
  6. جنکینز، ریچارد (1381) هویّت اجتماعی، ترجمۀ توران یاراحمدی، تهران: شیرازه.
  7. رودکی، جعفربن محمّد(1345) دیوان اشعار، به کوشش خلیل خطیب رهبر، انتشارات صفی علیشاه.
  8. سپانلو، محمّدعلی (1369) چهار شاعر آزادی، تهران: شقایق.
  9. سعدی، مصلح­الدّین (1367)کلیّات سعدی،  به اهتمام محمّدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.

10. سیّد حسینی ، رضا (1385) مکتب‎های ادبی، تهران: نگاه.

11. عارف قزوینی، ابوالقاسم (1347) کلیّات دیوان، تدوین سیف آزاد، انتشارات امیرکبیر.

12. عارف قزوینی، ابوالقاسم (1381) دیوان عارف قزوینی، تدوین محمّد‎علی سپانلو و مهدی اخوّت، تهران: نگاه.

13. فتحی، نصرالله  (1390)  عارف و ایرج، تهران: چاپ خش.

14. فرّخی یزدی، محمّد (1357) دیوان فرّخی یزدی، به اهتمام حسین مکّی، تهران، انتشارات امیرکبیر.

15. فرّخی یزدی، محمّد (1363) دیوان فرّخی یزدی، به اهتمام حسین مکّی، تهران: امیرکبیر.

16. گل محمّدی، احمد (1381) جهانی شدن؛ فرهنگ و هویّت، جلد1، تهران: نشرنی.

17. لیتل، دانیل (1386) تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه: عبدالکریم سروش، تهران: صراط.

18. محمّدی، حسنعلی  (1375)  شعر معاصر ایران از بهار تا شهریار،  جلد 1، تهران: ارغنون.

19. مسرّت، حسین (1384)  پیشوای آزادی، تهران: رهنما.

20. میرزایی، حسن (1386)  مبانی فلسفی تئوری سازمان، تهران: سمت.

21. مهرور، زکریا (1382) عارف قزوینی، تهران: علمی.

22. نرودا، پابلو (1393) مجموعه اشعار پابلو نرودا، ترجمۀ سیروس شاملو، تهران: نگاه.

   نشریه‎ها و مقاله‎ها

23. ابوالحسنی، سیّد رحیم (1386) مولّفه‎های هویّت ‎ملّی؛ با رویکرد ‎پژوهشی، فصلنامه سیّاست، ش38، صص22-1.

24. حسنی، سیّد حمیدرضا (1385) مناسبات بین فهم و تبیین در علوم انسانی و علوم طبیعی، حوزه و دانشگاه- روش‎شناسی علوم انسانی، ش 47، صص 7-5.

25. فتوحی، محمود (1375) شکل‎گیری رئالیسم ایرانی، در ]کنفرانس بین المللی جایگاه زبان و ادبیّات فارسی در بنگلادش[، 2006 دانشگاه داکا بنگلادش، 6-7 خرداد 1375، صص 17-15.

26. موحّد ابطحی، سید محمّدتقی (1385) گزارشی از کارگاه آموزشی پارادایم‎های علوم انسانی ، حوزه و دانشگاه. روش‎شناسی علوم انسانی، سال دوازدهم، ش 48، 154- 135.

27. نوچه فلاّح، رستم (1383) هویّت؛ واقعیّتی ثابت یا سیّال، مبانی نظری هویّت و بحران هویّت، علی‎اکبر علیخانی، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی،صص39-35.

  1. Gioia,DA “Multiparadigm perspective on theory buiding” the academy of management review, V.15, N.14, 1990 , P.584-602 .
فصل نامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 12، شماره 43
بهار 1399
صفحه 245-263

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار